UTAMADUNI WA KINYWA WA SOKO KUU LA TEHRAN

Muktadha wa Kihistoria na Umuhimu wa Bazar la Tehran

Kwa sasa, Bazar la Tehran linajumuisha eneo la hekta 105, na wastani wa watu wapatao elfu 400 hutembelea kila siku. Kuanzishwa kwa bazar hili kunahusishwa na kipindi cha mfalme wa Safavid, Shah Tahmasp I.

Kwa sababu ya uhusiano wa karibu kati ya siasa na uchumi, masoko muhimu na vituo vya kisiasa vilikuwa vikiundwa karibu na kila mmoja katika miji ya kale ya Iran. Kwa kweli, mitaa muhimu ya kale ya Tehran pia ilijengwa kuzunguka Bazar. Mtaa wa Arg, mtaa wa Bazar, Darkhungah, na Oudlajan vilijengwa katika pande nne za makutano ya Glubandak, ambayo ilikuwa kituo cha kati cha Bazar la Tehran.

Ingawa Bazar la Tehran linajulikana kwa hadhi yake ya kiuchumi, lina vipande muhimu vya kitamaduni pia, na kutokana na mwingiliano wa mara kwa mara wa watu nalo, linachukuliwa kama taasisi ya kijamii

Nafasi ya Kitamaduni ya Bazar la Tehran

Bazar la Tehran lina vipande vya kuvutia na vya kupendeza, ikiwa ni pamoja na asubuhi za shughuli ambapo biashara huanza hata kabla ya jua kupaa, watu wanavyokuwapo tangu asubuhi na aina za shughuli za kibiashara zinazofanyika. Ni desturi kati ya wafanyabiashara kuanza biashara zao kwa kusoma Surah Al-Fatiha na kuombea roho za marehemu. Kuinua milango ya duka daima hufanywa kwa kumtaja Mungu Mwenyezi na wamiliki wa maduka huomba msaada wa Mungu ili kuanzisha siku yenye mafanikio. Mwanzoni mwa asubuhi, wafanyabiashara wa Bazar la Tehran hupeana salamu na uhusiano wao mzuri huendelea hadi mwisho wa siku ya kazi. Kabla ya upanuzi wa jiji la Tehran, nyumba za wafanyabiashara zilikuwa ziko karibu sana na maduka yao au vyumba vyao.

Kinyume na kile kinachosemwa katika maandiko ya kiuchumi ya kisasa, wafanyabiashara wa Bazar la Tehran hawatafuti kuongeza faida yao, na wanapokuwa wamepata faida inayokubalika, hupeleka wateja wapya kwa maduka mengine ili nao waweze kuuza bidhaa zao na kupata faida. Moja ya desturi za Bazar la Tehran ni kupitisha shughuli hiyo kwa vizazi vijavyo, yaani wamiliki wa maduka huwafundisha watoto wao jinsi ya kujihusisha na biashara na kisha kuwaachia vyumba vyao ili wahandle mambo.

Kukabiliana na wateja kwa haki na kwa mawazo wazi ni moja ya adabu za kijamii zinazotekelezwa na wafanyabiashara wa Bazar la Tehran. Tabia hizi zinatokana na imani za kidini za wafanyabiashara. Hapo zamani, kabla ya kuanza kazi, wafanyabiashara walihudhuria mihadhara ya wanazuoni wa dini katika misikiti na kusoma kitabu kiitwacho “Makasib”, kinachofafanua sheria za kidini za biashara.

Wakati wa enzi za Qajar, masoko yalikuwa na umuhimu mkubwa kiasi kwamba shughuli nyingi za ibada zilifanyika huko. Kwa mfano, wakati wa Muharram, familia ya kifalme ingekwenda kwenye msikiti wa bazar kujiunga na programu za kuomboleza. Kuomboleza kwa Muharram bado ni moja ya vipande vya kitamaduni vya Bazar la Tehran ambapo, mbali na kuvaa mavazi meusi, wafanyabiashara huanza kazi zao baadaye ili kufanikisha sherehe za kuomboleza mwanzoni mwa siku. Kufunga Bazar la Tehran kuanzia tarehe 7 Muharram hadi siku ya tatu ya shahada ya Imam Husain ni desturi inayofuatwa kwa karne nyingi.

Hapo zamani, taasisi maalum, kama vile caravanserais, zilikuwa zikianzishwa ili kushughulikia uhusiano wa kiuchumi na miji mingine. Leo, kuna caravanserais kadhaa kama vile “Caravanserai ya Khansaris” au ile ya “Yazdis” katika Bazar la Tehran, ambayo inaonyesha kwamba watu wa maeneo haya walikuwa wakihusiana kibiashara kwa mara kwa mara.

Ni desturi kati ya wafanyabiashara kuanza biashara zao kwa kusoma Surah Al-Fatiha na kuombea roho za marehemu, kuomba msaada wa Mungu ili kuanzisha siku yenye mafanikio, na kupeana salamu.